Η βιβλιοσκώληξ

Η σχέση μου με το βιβλίο άρχισε όταν ήμουν παιδί. Διάβαζα ασταμάτητα παραμύθια των αδελφών Άντερσεν, του Αισώπου, παραμύθια με πριγκηποπούλες που για να παντρευτούν το πριγκηπόπουλο έπρεπε να περάσουν από χίλια μύρια βάσανα. Τα εξώφυλλα τους ήταν σκληρά και διακοσμημένα με ροζ λουλουδάκια και την εικόνα μια πριγκήπισσας και του κάστρου της. Η μυρωδιά του χαρτιού με μάγευε, πάντα μόλις έπερνα ένα παραμύθι στα χέρια μου πρώτη μου κίνηση ήταν να το ανοίξω και να χώσω τη μύτη μου μέσα εισπνέοντας με δύναμη για να μαζέψω όλη τη μυρωδιά του.

Ο πατέρας μου αγαπούσε τα ιστορικά βιβλία και πήγαινε συχνά στη δημοτική δανειστική βιβλιοθήκη για να πάρει κάποιο να διαβάσει. Δε θυμάμαι πότε ακριβώς αλλά κάποια στιγμή άρχισε να με παίρνει μαζί του. 

Το κτίριο παλιό, νεοκλασσικό με ψηλοτάβανες αίθουσες ήταν πάντα κάπως κρύο, όση ζέστη κι αν είχε έξω. Τα μεγάλα παράθυρα ανοιχτά κι έμπαιναν μέσα οι ευωδιές απ'τα πολλά, πολύχρωμα λουλούδια του κήπου. Έψαχνε ώρες ο πατέρας μου στα ράφια και στην αρχή τον ακολουθούσα γιατί ντρεπόμουν να ψάξω μόνη μου. Με τον καιρό όμως άρχισα δειλά-δειλά να ψάχνω τα ράφια με τα παιδικά βιβλία. Ανακάλυψα τον Ιούλιο Βερν και μαγεύτηκα με τις ιστορίες του με τέρατα, καπετάνιους-ήρωες, ταξίδια στο διάστημα και το κέντρο της γης. Δεν έμεινε βιβλίο του που να μην ξεκοκκαλήσω και λέω ξεκοκκαλήσω κι όχι απλά διαβάσω γιατί ρουφούσα τις ιστορίες του. Γέμιζαν τη φαντασία μου με νέους, συναρπαστικούς κόσμους. 

Όταν τέλειωσαν τα βιβλία του Βερν άρχισα να διαβάζω Έκτορ Μαλό, το 'Χωρίς οικογένεια' μου άρεσε τόσο πολύ  που το διάβασα εκείνα τα Χριστούγεννα μέσα σε δυο μέρες κι ας με παρακαλούσε η αδελφή μου να το αφήσω για να παίξουμε. Δεν μπορούσα να το αποχωρηστώ, ήθελα να μάθω τι θα γινόταν μετά. Όταν τέλειωσε διάβασα το 'Με οικογένεια' που ήταν καλό αλλά όχι τόσο συγκινητικό. Μετά ανακάλυψα την Πολυάννα και το παιχνίδι της χαράς. Ήταν μια σειρά από πολύ αισιόδοξα βιβλία και με γέμιζαν χαμόγελα. Ύστερα ήρθε μια σειρά βιβλίων που δε θυμάμαι τους τίτλους (τα έχει ακόμα η μάνα μου) που ήταν για ένα κορίτσι που μεγάλωνε εσωτερική σε σχολείο και έκανε όλο ζαβολιές με τις συμμαθήτριες της. Τη ζήλευα κι ήθελα κι εγώ να πάω εσωτερική για να κάνω ζαβολιές και φίλες καρδιακές σαν εκείνη.

Όσο περνούσαν τα χρόνια γινόταν όλο και πιο δύσκολο να βρω νέα βιβλία να διαβάσω γιατί η συλλογή της δημοτικής βιβλιοθήκης ήταν εξαιρετικά μικρή και την είχα τελείωσει. Μου αγόραζαν οι γονείς μου βιβλία, αλλά όχι τόσα όσα μπορούσα να διαβάσω. Άσε που η μάνα μου θύμωνε πως έχανα την ώρα μου και δεν διάβαζα τα μαθήματα μου. Πολλές φορές διάβαζα και κρυφά από κείνη για να μην ακούω μουρμούρα.

Στην Αθήνα όταν πήγα για σπουδές ήταν σαν να μετακόμισα στον παράδεισο απ'τα πολλά βιβλιοπωλεία. Κατέβαινα στη Σόλωνος, στην Ασκληπιού, την Ακαδημίας και εκεί τριγύρω στους παράδρομους και τρελαινόμουν απ'τα πολλά βιβλιοπωλεία. Έμπαινα και έμενα ώρες ατέλειωτες μέσα, να ψαχουλεύω τα βιβλία. Να ψάχνω τι θα διαβάσω μετά. Ποτέ δεν έφυγα από βιβλιοπωλείο με άδεια χέρια. Πάντα με τσάντες γεμάτες και ανυπομονησία στην καρδιά να τρέξω στο σπίτι να διαλέξω τι να πρωτοδιαβάσω. 

Συχνά πήγαινα με φίλες ή συμφοιτήτριες στα βιβλιοπωλεία, αλλά όλες κάποια στιγμή κουράζονταν και βαριόνταν να με περιμένουν να διαλέξω. Τις έστελνα λοιπόν για καφέ στα Εξάρχεια και όταν έβρισκα όλα όσα ήθελα πήγαινα φορτωμένη και έπινα καφέ μαζί τους. Άνοιγα εκεί στην καφετέρια ένα-ένα τα βιβλία που είχα αγοράσει και τα μύριζα, τα άγγιζα, διάβαζα λίγο στην αρχή για να δω με ποιο θα ξεκινούσα. (Πως μου λείπουν αυτές οι στιγμές τώρα που τις θυμάμαι!)

η βιβλιοθήκη μου

Δεν άργησα να γεμίσω την γκαρσονιέρα μου με βιβλία. Αγόρασα μια ραφιέρα απ'την Ερμού και την φόρτωσα με όλα τα βιβλία μου. Άλλες φίλες μου ξόδευαν τα λεφτά τους σε μακιγιάζ και ρούχα. Εγώ τα χάλαγα σε βιβλία και cd. Γιατί αν δεν χωνόμουν σε βιβλιοπωλείο σίγουρα θα πήγαινα στο μετρόπολις ή στο βέρτζιν μεγκαστορ ν'ακουσω νέες κυκλοφορίες, να αγοράσω cd. Ήταν η εποχή πριν την εξάπλωση των υπολογιστών, δεν μπορούσα να κατεβάσω τα τραγούδια που ήθελα ή να τα βρω στο γουτουπ. Όταν τέλειωσα τις σπουδές και θα γυρνούσα πίσω στην Κύπρο έκανα φορτωτική όλα τα βιβλία μου. Δεν άντεχα να αφήσω ούτε ένα πίσω.

Με την επιστροφή εδώ δεν έβρισκα πλέον ελληνικά βιβλία. Η δημοτική βιβλιοθήκη είχε κλείσει για ανακαίνιση (ακόμα είναι κλειστή δυστυχώς). Υπάρχουν κάποια βιβλιοπωλεία, αλλά ωχριούν μπροστά στο μικρότερο βιβλιοπωλείο της Σόλωνος. Φέρνουν μόνο μπεστ-σελλερ. Ανακάλυψα όμως ότι ένα από αυτά τα βιβλιοπωλεία έφερνε μεγάλο αριθμό αγγλικών βιβλίων. Αναγκαστικά στην αρχή πήρα κάποια αγγλικά βιβλία, δυσκολευόμουν άνοιγα συνέχεια λεξικό. Ήμουν έτοιμη να τα παρατήσω. Μετά σκέφτηκα να μην ανοίγω λεξικό στις άγνωστες λέξεις, αλλά να βγάζω νόημα απ'τα συφραζόμενα. Έτσι επέμεινα μέχρι που κάποια στιγμή έγιναν ξεκάθαρα και ευκολονόητα σχεδόν σαν τα ελληνικά. 

Αγάπησα τα αγγγλικά βιβλία γιατί γράφονται πολύ διαφορετικά απ'τα ελληνικά. Έχουν διαφορετικό ρυθμό, λογική, ιστορίες ξένες, αλλά και οικείες. Μέχρι πριν κάποια χρόνια πήγαινα κάθε εβδομάδα και ψαχούλευα τα ράφια για να βρω νέα. Η μεγάλη αλλαγή έγινε όταν βρήκα το άμαζον αρχικά και μετά τα online βιβλιοπωλεία με δωρέαν μεταφορά. Από τότε ψωνίζω από κει το μεγαλύτερο όγκο των βιβλίων μου κι όταν ταξιδέψω Αθήνα επιστρέφω στα παλιά μου λημέρια και στα ελληνικά βιβλία. 

Πλέον πέρα απ'την ραφιέρα που είχα σαν φοιτητρια, έχω άλλες δύο γεμάτες βιβλιοθήκες. Βιβλία ελληνικά, αγγλικά, ποιητικές συλλογές, λογοτεχνικά κι επιστημονικά όλα στριμωγμένα στα ράφια τους. Όσοι με ξέρουν καλά γνωρίζουν ότι όλο και σε κάποιο βιβλίο είναι χωμένη η μύτη μου. Έχω όμως το κουσούρι όταν τελειώσω ένα βιβλίο, όσο κι αν το αγάπησα, ποτέ να μη γυρίζω πίσω να το ξαναγγίξω. Άρα δεν έχει νόημα να γεμίσω όλο το σπίτι με βιβλία και δε θέλω να τα χαρίσω σε ένα μόνο άτομο. Θέλω να τα διαβάσουν πολλοί. Γι'αυτό τα βιβλία μου τα προσέχω και τα διατηρώ σε πολύ καλή κατάσταση γιατί λογαριάζω, αν ποτέ ανοίξει η δημοτική βιβλιοθήκη, να δωρίσω αρκετά απ' αυτά αφού θέλω κι άλλοι να τα διαβάσουν, να περάσουν όμορφες στιγμές μαζί τους. 

η βιβλιοθήκη μου... ξανά

Η αγάπη μου για τα βιβλία με τα χρόνια μεγάλωσε, γιγαντώθηκε, έγινε πάθος. Moυ αρέσει πάντα η στιγμή πριν αρχίσω ένα βιβλίο, πριν χωθώ στον κόσμο του και ζωντανέψουν οι ήρωες μπροστά μου. Αναρωτιέμαι τι μπορεί να κρύβει. Κι  έπειτα εκείνες οι μαγικές πρώτες σελίδες σ'ενα καλό βιβλίο πως με απορροφούν. Σιγά-σιγά με βάζουν σε μια άλλη διάσταση, μια διαφορετική πραγματικότητα. Αυτό είναι το σημείο που αρχίζω να το ρουφώ με ανυπομονησία. Να μην το χορταίνω, να μην μπορώ να το αφήσω. Μαγική για μένα η στιγμή που θα σπάσει για πρώτη φορά η ράχη του βιβλίου και θα μείνει μια βαθιά χαρακιά. Από κείνο το σημείο κι έπειτα νιώθω πως το βιβλίο που κρατώ στα χέρια μου έγινε πια δικό μου.

Κι έπειτα όταν έχω προχωρήσει αρκετά και το βιβλίο είχε γίνει πια αγαπημένο οι ήρωες του, αν είναι καλό, γίνονται φίλοι, άτομα που ανησυχώ και σκέφτομαι ακόμα κι όταν δεν διαβάζω. Μόλις δω πως κόντευει να τελειώσει, αντί να βιάζομαι να ανακαλύψω τι θα γίνει σταματώ, προχωρώ αργά, προσεχτικά ,για να διαρκέσει όσο το δυνατό περισσότερο. Κι ύστερα όταν πια αναπόφευκτα τελειώσει, με κατακλύζει εκείνη η γλυκιά μελαγχολία που έφτασαν στο τέλος τα μυστικά του, που οι ήρωες θα μείνουν εκεί στο ράφι, ξεχασμένοι.

Παλιά όταν τα βιβλία ήταν δανεικά δεν σημείωνα τίποτα μέσα. Μετά όταν πλέον μου τα αγόραζαν άρχισα να υπογραμμίζω ό,τι μου άρεσε, με σκοπό να το βρίσκω εύκολα και γρήγορα όταν θα το ξανάνοιγα. Όμως στην πορεία συνειδητοποίησα ότι αυτό το έκανα σπάνια με τα λογοτεχνικά βιβλία. Έτσι σταμάτησα να υπογραμμίζω. Κάποιες φορές μπορεί να τσακίσω κάποια σελίδα ή να γράψω μια σημείωση στην αρχή ή το τέλος με μολύβι αλλά τ'αφήνω σε γενικές γραμμές απείραχτα. Κι όλο σκέφτομαι κάποια στιγμή να ξαναδιαβάσω ένα παλιό αγαπημένο βιβλίο, αλλά μέχρι τώρα δεν το'χω κάνει.

Τις ποιητικές συλλογές όμως τις έχω γεμίσει σημειώσεις, σκέψεις και αισθήσεις, υπογραμμίσεις. Πολλές σελίδες τσακισμένες στα πιο αγαπημένα ποιήματα. Είναι η σχέση διαφορετική με τα ποιήματα. Δεν έχω σκοπό όσο ζω να τ' αποχωριστώ. Έτσι κι αλλιώς είναι λίγα τα βιβλία με ποιήματα και συχνά επιστρέφω και ξαναδιαβάζω  αυτά που μ' αγγίζουν. Η δύναμη που ασκούν πάνω μου είναι ίδια κάθε φορά, όσος καιρός κι αν περάσει, όσες φορές κι αν τα'χω διαβάσει.

Οι βιογραφίες και οι αυτοβιογραφίες είναι απ'τα πιο αγαπημένα μου είδη. Η πραγματική ζωή κάποιου (γνωστού ή μη δεν έχει σημασία) είναι πολύ πιο ελκυστική συχνά, από ότι μπορεί να'χει γεννήσει η φαντασία. Όσες βιογραφίες διάβασα καμιά δεν με κούρασε. Πάντα ήταν συναρπαστικές, συγκλονιστικές, άκρως ενδιαφέρουσες. Δύσκολο είδος να γράψει κάποιος αφού αν ζουν πολλοί από αυτούς που αναφέρει εύκολα μπορεί να θιχτούν απ΄τη δική του οπτική των γεγονότων.

Τα επιστημονικά βιβλία απ'τον καιρό των σπουδών δεν υπάρχει περίπτωση να τα ξανανοίξω. Μου πρόφεραν ό,τι μπορούσαν τότε και τώρα είναι πια αχρείαστα. Τα περισσότερα συγγράματα των καθηγητών που δίδασκαν τα μαθήματα.

Τέλος τα περισσότερα είναι τα λογοτεχνικά, αυτά που προσφέρουν τη μεγαλύτερη απόδραση απ'την πραγματικότητα. Αυτά που περιέχουν δόσεις αλήθειας άρρητα δεμένης με το μύθο. Αυτά μου κρατούν τον περισσότερο καιρό συντροφιά και έχω δόξα σοι ο Θεός κάμποσα ακόμα να διαβάσω.