Αυτοκτονική συμπεριφορά

Οι άνθρωποι που σκέφτονται την αυτοκτονία την θεωρούν ως τη μόνη τους λύση και διέξοδο στον αφόρητο ψυχικό πόνο που βιώνουν. Κι όμως άλλες λύσεις σχεδόν πάντα υπάρχουν.

Όλοι μας αισθανόμαστε μοναξιά, θλίψη, ανημποριά και απελπισία από καιρό σε καιρό. Ο θάνατος κάποιου δικού μας, η διάλυση μίας σχέσης, η έλλειψη αυτοπεποίθησης, αισθήματα αναξιότητας ή οικονομικές δυσκολίες αποτελούν προβλήματα που όλοι μας ίσως αντιμετωπίσουμε σε κάποια στιγμή της ζωής μας. Ωστόσο, η προσωπική ερμηνεία του καθενός για κάθε μία από τις παραπάνω καταστάσεις θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την ένταση και την βαρύτητα των συναισθημάτων που θα νιώσει, αλλά και τις αντιδράσεις του σε αυτές. Ένα γεγονός που για κάποιον είναι ασήμαντο μπορεί σε κάποιον άλλο να προκαλεί μεγάλη δυσφορία. Όσοι νιώθουν αβοήθητοι και απελπισμένοι φτάνουν συχνά να θεωρούν την αυτοκτονία μία ελκυστική λύση.


Σημάδια κινδύνου

70% όλων των ανθρώπων που κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας δίνουν κάποια ένδειξη των σκοπών τους πριν αποπειραθούν. Πολλοί μεταδίδουν άμεσα τις προθέσεις τους λέγοντας: «θέλω να πεθάνω» ή «δεν ξέρω πόσο καιρό ακόμα μπορώ να αντέξω αυτή τη κατάσταση». Άλλοι σε μία τέτοια κρίση μπορεί να υπαινιχθούν κάποιο λεπτομερές σχέδιο αυτοκτονίας, π.χ. «κρύβω τα χάπια μου σε περίπτωση που τα πράγματα χειροτερέψουν» ή «τελευταία οδηγώ σα να μη με νοιάζει τι θα συμβεί». Γενικά προτάσεις που φανερώνουν συναισθήματα κατάθλιψης, μεγάλης μοναξιάς, απελπισίας μαρτυρούν αυτοκτονικές σκέψεις. Είναι σημαντικό να ακούτε αυτές τις «φωνές βοήθειας», γιατί συχνά αποτελούν απέλπιδες προσπάθειες να μεταφέρουν στους άλλους την ανάγκη για κατανόηση ή για βοήθεια.

Επίσης, συχνά οι άνθρωποι που σκέφτονται την αυτοκτονία παρουσιάζουν εξωτερικές αλλαγές στην συμπεριφορά τους. Μπορεί να προετοιμάζονται για το θάνατό τους χαρίζοντας αγαπημένα αντικείμενα, φτιάχνοντας τη διαθήκη της ή τακτοποιώντας εκκρεμότητες. Πιθανόν να απομακρύνονται από τους δικούς τους, να αλλάζουν συνήθειες διατροφής ή ύπνου ή να χάνουν το ενδιαφέρον τους για προσφιλείς δραστηριότητες ή σχέσεις τους. Μία ξαφνική έντονη ευφορία μπορεί επίσης να είναι σημάδι κινδύνου, καθώς ίσως σηματοδοτεί ότι το άτομο βιώνει ήδη ένα συναίσθημα ανακούφισης ότι τα προβλήματά του θα τελειώσουν σύντομα.

Μύθοι για την αυτοκτονία

Μύθος: Για να σκέφτεται την αυτοκτονία είναι τρελός.

Γεγονός: Oι περισσότεροι άνθρωποι σε κάποια δύσκολη φάση της ζωής τους έχουν σκεφτεί την αυτοκτονία και αυτό δεν μαρτυρεί απαραίτητα ψυχική διαταραχή. Οι περισσότερες αυτοκτονίες και απόπειρες γίνονται από έξυπνους, προσωρινά μπερδεμένους ανθρώπους που περιμένουν πάρα πολλά από τους εαυτούς τους, ιδιαίτερα στο μέσο μίας κρίσης.

Μύθος: Αν κάποιος έχει κάνει μία σοβαρή απόπειρα αυτοκτονίας, είναι απίθανο να ξανακάνει άλλη.

Γεγονός: Συχνά το αντίθετο είναι αληθινό. Οι άνθρωποι που έχουν κάνει προηγούμενες απόπειρες αυτοκτονίας βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο να αυτοκτονήσουν πραγματικά. Για μερικούς οι απόπειρες αυτές μπορεί να φαίνονται ευκολότερες τη δεύτερη ή τρίτη φορά.

Μύθος: Δεν μπορεί κανείς να βοηθήσει αυτόν που σκέφτεται να αυτοκτονήσει.

Γεγονός: Οι περισσότερες κρίσεις αυτοκτονίας είναι περιορισμένου χρόνου και βασίζονται σε μπερδεμένη σκέψη. Οι άνθρωποι που αποπειρούνται θέλουν να ξεφύγουν από τα προβλήματά τους. Εκείνο, όμως, που πραγματικά τους χρειάζεται είναι να τα αντιμετωπίσουν άμεσα προκειμένου να βρουν άλλες λύσεις- λύσεις που μπορούν να βρεθούν με τη βοήθεια ανθρώπων που ενδιαφέρονται και τους υποστηρίζουν κατά τη περίοδο της κρίσης μέχρις ότου μπορέσουν να σκεφτούν πιο καθαρά.

Μύθος: Το να μιλάς για αυτοκτονία μπορεί να βάλει σε κάποιον την ιδέα.

Γεγονός: Η κρίση και η επακόλουθη συναισθηματική δυσφορία έχουν ήδη ενεργοποιήσει τέτοιες σκέψεις σε ένα τρωτό άτομο. Η ανοικτή σας στάση και το ενδιαφέρον θίγοντας το θέμα μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της μοναξιάς και της αγωνίας για αυτόν που υποφέρει. Νιώθοντας λιγότερο μόνος και απομονωμένος θα νιώσει και περισσότερο ανακουφισμένος.

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε

Αρκετές αυτοκτονίες μπορούν να προληφθούν αν οι αντιδράσεις μας προς το άτομο που αντιμετωπίζει μία κρίση διακρίνονται από ευαισθησία. Αν νομίζετε ότι κάποιος που γνωρίζετε έχει τη τάση να αυτοκτονήσει, θα πρέπει:

# Διατηρήσετε τη ψυχραιμία σας. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχει βιάση. Καθίστε και ακούστε – πραγματικά ακούστε αυτά που έχει να σας πει. Δείξτε κατανόηση και υποστήριξη.

# Θίξτε άμεσα το θέμα της αυτοκτονίας. Οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν ανάμεικτα συναισθήματα για το θάνατο και επιζητούν να τα συζητήσουν και να βοηθηθούν. Μη φοβάστε να ρωτήσετε ή να μιλήσετε άμεσα για την αυτοκτονία.

# Ενθαρρύνετε την επίλυση προβλημάτων και τις θετικές κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Θυμηθείτε πως ο άνθρωπος που βρίσκεται σε κρίση δεν σκέφτεται καθαρά. Αποθαρρύνετέ τον από το πάρει σοβαρές αποφάσεις που δεν θα μπορεί να τις αλλάξει αργότερα. Συζητείστε μαζί του για πιθανές εναλλακτικές λύσεις που μπορούν να δώσουν ελπίδα για το μέλλον.

# Παροτρύνετε το άτομο να δει το συντομότερο κάποιον ειδικό. Αναγνωρίστε ότι η βοήθεια που προσφέρετε είναι περιορισμένη και μη παίρνετε την αποκλειστική ευθύνη να το σώσετε.

http://www.psychognosia.gr/koina%20provlimata_autoktonia.htm