Ο «δαίμονας» της τηλεόρασης και το μικρό παιδί

Δεν είναι τυχαίο που χρησιμοποιώ τη λέξη δαίμονας στην περιγραφή της τηλεόρασης. Βλέπετε όπου κι αν ψάξεις, στην διεθνή ή ελληνική βιβλιογραφία οι απόψεις συγκλίνουν: τα παιδιά κάτω των δύο δεν πρέπει να βλέπουν τηλεόραση, ή (στη χειρότερη ή καλύτερη περίπτωση, ανάλογα πως το βλέπει κανείς) να βλέπουν ελάχιστη ώρα. Ακόμα και άρθρα που δηλώνουν ότι απόψεις διίστανται ως προς την επίδραση της τηλεόρασης στα μικρά παιδιά, στο τέλος καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι καλύτερο είναι να παραμένει κλειστή.

Γιατί με προβληματίζει το θέμα, ίσως αναρωτηθεί κάποιος. Μα είναι απλό, αν σκεφτεί κανείς ότι έχω στο σπίτι ένα μικρό κοριτσάκι που αντιγράφοντας τις συνήθειες των γονιών της θέλει να παρακολουθεί καθημερινά τηλεόραση. Για να σας δώσω να καταλάβετε τι γίνεται, όταν ήταν μόλις 7 μηνών στην περπατούσα ακόμα μέσα, έμαθε να πιάνει το τηλεκοντρόλ και να ανάβει τη συσκευή. Πριν λίγο καιρό έμαθε να κάνει και ζάπινγκ. Λατρεύει τα παιδικά προγράμματα και τις διαφημίσεις (μάλλον λόγω της γρήγορης αναλλαγής των εικόνων) και όταν βρει κλειστή την οθόνη ψάχνει το τηλεκοντρόλ για να την ανάψει.

Το ομολογώ ότι από όταν ήταν πολύ μικρή, χρησιμοποιούσα την τηλεόραση για να της αποσπάσω την προσοχή ώστε να φάει, ή να της κόψω τα νύχια (γιατί με ένα αεικίνητο μωρό που να βρεις στιγμή να είναι αρκετά ήρεμο για να τα κόψεις χωρίς να την πληγώσεις; Δοκίμασα να το κάνω όταν κοιμόταν όπως σε συμβουλεύουν, αλλά η μικρούλα ξυπνά και αφού δυσκολευόμαστε τόσο να την κοιμήσουμε δεν είναι κι ό,τι καλύτερο να θυσιάζουμε τον ύπνο και την ξεκούραση της για... νύχια). Όπως και να’χει είμαι ένοχη το παραδέχομαι να έχω ενσυνείδητα κάνει χρήση της τηλεόρασης από όταν ήταν λίγων μηνών. Επίσης παραδέχομαι ότι παρακολουθούμε τηλεόραση καθημερινά, αλλά έχουμε και το άσχημο συνήθιο να την έχουμε ανοιχτή ακόμα κι αν παίζει μόνη της.

Λογικό ήταν να θέλει να αντιγράψει την συμπεριφορά μας η μικρή, αφού τα παιδιά μαθαίνουν με τη μίμηση. Το θέμα είναι ότι διαβάζοντας όλα αυτά που ανάφερα στην αρχή, κάθε φορά που την βλέπω να στέκεται μπροστά στο κουτί ή να ψάχνει το τηλεκοντρόλ νιώθω πολλές ενοχές πως χάνει την ευκαιρία να παίξει, να αλληλεπιδράσει με το περιβάλλον της και να μάθει, δηλαδή θεωρώ ότι κάθε λεπτό που μένει ακίνητη να κοιτά πάει χαμένο. (Δεν ξέρω αν παίζει ρόλο αλλά πρόσεξα ότι παρακαλουθεί ειδικά όταν είναι κουρασμένη.)

Baby of the Day Image Gallery Photographer: Pavel Losevsky | Agency: Dreamstine.com

Έχοντας όλα αυτά. στο μυαλό τις τελευταίες μέρες αποφάσισα να κλείσω απ’το κουμπί τη συσκευή κι έτσι να μην μπορεί να την ανάψει από το τηλεκοντρόλ. Στις αρχές προσπάθησε να την ανάψει, αλλά όταν δεν άναβε και είδε ότι ούτε γω της την άναβα, απλά την παράτησε και άρχισε να κάνει τα δικά της. Παίξαμε πιο πολύ, μιλήσαμε, ήταν καλύτερα και για τις δύο μας. Και με τη συσκευή ανοιχτή τα κάναμε αυτά, αλλά θα έλεγα ψέματα αν δεν παραδεχόμουν ότι κάποιες στιγμές αφερείτο η προσοχή της μιας ή της άλλης κοιτόντας την μικρή οθόνη (εμένα στις εκπομπές, η δική της στις διαφημίσεις).

Νομίζω ότι καλύτερα ήμασταν χωρίς τηλεόραση και θα προσπαθήσω να συνεχίσω τις ώρες που περνώ μαζί της να την έχω κλειστη. Τις υπόλοιπες ώρες που περνά με τον μπαμπά θα την έχει ανοιχτή είμαι σίγουρη, αλλά τουλάχιστον έστω και κάποιες ώρες να κάνει αποτοξίνωση καλό θα της κάνει.

Ευτυχώς πάντως που βρήκα κι ένα άρθρο μπλόγκερ που λέει ότι δεν είναι και τόσο τρομερό να αφήνεις το παιδάκι σου να βλέπει λίγη τηλεόραση, γιατί έχουμε τόσες ενοχές εμείς οι μαμάδες δε μας χρειάζεται κι αυτή.

photo from www.hp.com

Όταν ήμουν εγώ μωρό δεν τίθονταν τέτοιου είδους θέματα φυσικά, αφού στα μέσα της δεκαετίας του ’70 οι πιο πολλοί δεν είχαν τηλεόραση στο σπίτι ή αν είχαν οι εκπομπές ξεκινούσαν αργά και τέλειωναν μετά από λίγες ώρες. Δεν υπήρχε η πληθώρα των καναλιών, των επιλογών κ.ο.κ. που υπάρχει σήμερα. 

Άρα αν το σκεφτούμε λογικά μου φαίνεται αδύνατο να μην επηρεαστούν τα παιδιά μας που γεννήθηκαν στην εποχή της τεχνολογίας. Και δεν είναι μόνο η τηλεόραση θέμα, αλλά και ο ηλεκτρονικός υπολογιστής, το ιντερνετ και τα κινητά τηλέφωνα που μας παρακολουθούν τα παιδάκια να χρησιμοποιούμε και θέλουν να συμμέτεχουν αντιγράφοντας μας.

Στο τέλος της μέρας το θέμα καταλήγει σ’αυτό πιστεύω: αλλάζουμε τη συμπεριφορά μας 180 μοίρες για να μην αντιγράψει το παιδί τις κακές μας συνήθειες; Ή συμπεριφερόμαστε κανονικά και το παιδί προσαρμόζεται στις δικές μας συμπεριφορές; Ιδού τα βασανιστικά ερωτήματα που τριβιλίζουν το μυαλό μου..

Εσείς τι κάνετε με τα δικά σας παιδιά;
Θα ήθελα πολύ να μάθω πως βλέπουν το θέμα κι άλλοι γονείς, ή πως συμπεριφέρονταν οι γονείς σας σε σας όταν ήσασταν παιδιά...